8. Fakt to takhle dál nejde
Když ho přivedli v poutech, nemusela jsem ho pozorovat dlouho, abych si ověřila, že je to Ylův otec. Byli si neskutečně podobní. Myslím, že kdyby se potkali náhodně na ulici dřív, než o sobě věděli, minimálně by je to zarazilo. Jyrki se mu naopak všemožně pohledem vyhýbal. Litovala jsem, že tam nemůžu stát vedle něj, abych ho povzbudila.
„Vy tedy tvrdíte, že vás pan Pitkänen unesl,“ prohlásil soudce. Joissen se s těmi procesy moc nepáral. Jyrki trochu zvedl zrak. Došlo mi, že doteď zřejmě neznal Pasiho příjmení.
„Ano,“ vyrazil ze sebe nakonec. Přesměrovala jsem pohled na Ylova otce. Nebyl naštvaný, což mě překvapilo. Spíš překvapený a možná smutný. Kéž by Jyrki měl šanci mu to všechno vysvětlit.
„Jak to podle vás proběhlo?“
Jyrki se roztřeseně nadechl. „Byl jsem v Pieni v budce pro psy. Přišel tam a namířil na mě pušku. Oznámil mi, že jdu s ním a… neměl jsem na výběr.“ Podrážděně pohlédl na soudní zapisovatelku. Taky mě její ťukání do klávesnice rozčilovalo.
„Víte, proč vás unesl?“
Jyrki se ušklíbl. Vždyť jim to poslal písemně. Proč to všechno museli slyšet znovu? Pro divadlo pro veřejnost? Proč vlastně tenhle soud nebyl veřejnosti uzavřený? To bych tady samozřejmě nemohla být ani já, ale stejně. Jyrki neměl rád pozornost a už vůbec ne takovouhle „Protože poznal, že mu můžu pomoct najít jeho syna.“
„Jak to poznal?“
Jyrki si povzdechl. „Tehdy…já nevím…“
Pasi vstal. Pouta zachrastila. Policisté, kteří ho přivedli, ho chtěli usadit, ale on promluvil. „Mohl bych něco říct?“
„Prosím,“ mávl soudce rukou.
„Byl prokletý. Stále je. Vím, jak to zní, ale doufám, že po tom, co se stalo s ledovýma střelama a tou bohyní, tomu uvěříte.“ Soudce váhavě přikývl. On Jyrkimu pomáhal? Proč mu pomáhal dostat ho do vězení? „Je to ledová kletba. Zaseje do srdce mráz, a když ho nerozehřeje dost silná láska, takový člověk umrzne zevnitř. Stalo se to mý ženě. Proto tu kletbu poznám.“
V síni to zašumělo. „Ten chlápek je slušný magor,“ prohlásil někdo.
„Ticho v soudní síni!“ poklepal soudce kladívkem do dřevěné podložky. Obrátil se k Pasimu. „Vaše žena je Nea Pitkänen?“
„Ano,“ kývl Pasi trochu zmateně.
„Ta zemřela.“
„Já vím. Já jsem… dozvěděl jsem se to.“ Chápu, proč neříkal, že to viděl. Vyvolalo by to další otázky. „Byli jsme už léta od sebe. Ale předtím, než zemřela, mi jako jediná mohla říct, kde je náš syn. Bez mého vědomí ho odložila do dětského domova, aby měl prý lepší možnosti pro život než v Hetce. Ale nemohl jsem se jí postavit. Ona… ledová kletba byla tak hluboko v ní, že jsem se dost oprávněně bál, že by mi ublížila.“ Kývl k Jyrkimu. „On by mi pomohl se jí postavit, protože tu moc ovládá taky. Akorát k tomu nedošlo. Ukázalo se, že můj syn je jeho kamarád.“
Soudce se zamyslel. „Pane Järvinene, souhlasíte s tím?“
„Ano,“ kývl Jyrki.
„Ta kletba bude, jak víte, součástí druhé poloviny dnešního procesu,“ pronesl soudce. „Prozatím počítejme s tím, že je to všechno pravda. Proč jste s takovou mocí neutekl, pane Järvinene?“
Jyrki přešlápl. „Protože jsem ji nemohl použít. Předtím jsem… dočasně zmrazil Kaunis, abychom s přáteli mohli přejít na druhou stranu.“ V davu to znovu zašumělo. „Proto to Pas- pan Pitkänen poznal. Zbělely mi vlasy i kůže, zmodraly oči… málem mě to zabilo. Kdybych se o to pokusil znovu, tak bych zemřel určitě.“
„To je pravda,“ vydechl Pasi. „Pardon.“
Soudce vzal jeho slova i omluvu na vědomí kývnutím. „Jak jste tedy měl zastavit paní Pitkänen?“
„Ta moc se měla vrátit, než tam dojedeme.“
Soudce nedal najevo žádné emoce. „Mohl byste nám nyní dokázat, že tu moc ovládáte, pane Järvinene? Bez toho, abyste ublížil sobě nebo komukoli jinému?“
Jyrki zavrtěl hlavou. „Nemůžu. Za pár týdnů snad, ale ta moc má své limity. Po těch ledových střelách nemůžu…“ Ohlédl se k davu, který si něco rozhořčeně šeptal. Měla jsem o Jyrkiho strach.
Soudce pohlédl na Pasiho. „Pane Pitkänene, potvrzujete, že pan Järvinen ovládá tu ledovou moc? Křivé svědectví je trestáno pokutou 2000 marek.“
„Ovládá,“ odpověděl Pasi bez zaváhání.
Soudce viditelně zaváhal, ale pokračoval. V ten moment jsem přestala chápat joissenský soudní systém. Vážně jim stačilo potvrzení jednoho muže, a ještě k tomu obviněného z únosu? Na druhou stranu, tenhle stát asi neměl zákony pro prokleté lidi. Nebo mu to soudce nevěřil, ale nechtěl se do toho zamotat. To asi bylo pravděpodobnější. „Pane Järvinene, máte nějaký důkaz, že vás pan Pitkänen opravdu unesl?“ Jyrki měl v plánu odkázat na to, že jinak by nedávalo smysl, aby Pasi našel Yla, ale Ylův otec si odkašlal.
„Já. Já jsem důkaz. Udělal jsem to.“ Jyrki na něj poprvé za celý proces pohlédl. „Nechci, aby ses namočil do ještě větších problému, než ve kterých jsi, chlapče.“
Celá hra, že se neznají tak dobře, vzala za své. Jyrki se na něj zamračil. „Tak radši půjdeš do vězení?“
„Počítal jsem, že se to může stát, od začátku, to víš.“ Pohlédl na překvapeného soudce. „Jsem vinen.“
„Kromě vyhrožování vám pan Pitkänen nějak ublížil, pane Järvinene?“ zeptal se tišeji a nejistěji než předtím.
„Ne,“ odpověděl Jyrki. „Ne. Byl vstřícný. Ale i tak ho za to, co udělal, nenávidím. Odvlekl mě daleko na sever, od přátel, od všeho, co jsem znal, a měl jsem ublížit jeho ženě.“ Pasi sebou trhl. Věděla jsem, proč to Jyrki řekl. Nechtěl, aby si mysleli, že ho chrání kvůli nějaké citové vazbě. Ale znělo to opravdově.
„Pasi Pitkänene,“ prohlásil soudce. „Jste vinen z únosu a psychického nátlaku na zde přítomného Jyrkiho Järvinena. Vzhledem k okolnostem případu a vaší osobní ztrátě vám soud ukládá podmíněný trest o délce dvou let.“ Ztichlou síní zazněl úder kladívka. Nejprve jsem to nechápala, ale pak mi došlo, že nehrozí, že by to Pasi spáchal znovu, když už Yla našel. Navíc měl zřejmě soudce pochopení pro to, že ztratil syna a teď i manželku. Jyrki se nepatrně usmál. Pasi chvíli přemýšlel, ale když mu začali sundávat pouta, nejspíš mu konečně došlo, že vyvázl jen s podmínkou. Oči mu zazářily. V soudní síni zazněly první hlasy. Někdo byl s trestem spokojený, někdo požadoval trest vyšší, ale už bylo rozhodnuto.
„Přejdeme tedy k té záležitosti s kletbou, pane Järvinene,“ pronesl soudce. Jyrki se napjal. „Je pravda, že jste vyvolal ten déšť ledových střel?“
„Ano,“ kývl Jyrki.
„Bylo to záměrně?“
Jyrki zaváhal. Sama bych nevěděla, co na to odpovědět, ale rozhodl se nelhat. „Ne. Moje přítelkyně, Taimi Halonen, souhlasila s tím, že zahrajeme tu hru, že je ledová bohyně, abychom odehnali…“ Rozhodil pažemi. „Vím, že jsme znevážili armádu, ale je to její domov. Oni v kmenech a žádné dary nestojí. Nechme je žít v izolaci, protože jinak zničíme jejich kulturu.“
„Kurva, to je jeden z těchhle,“ zaslechla jsem z davu posměšně.
„Hele, ten kluk má pravdu,“ ozval se jiný hlas. „Doteď to fungovalo, tak je nechme…“
„Ticho v soudní síni!“ zvolal soudce. Dav postupně zmlkl. „To sem nepatří, pane Järvinene. Chcete tedy říct, že jste neohrozil bezpečnost těch lidí záměrně?“
„Ne. To byl nikdy neudělal,“ vydechl.
„Víme, že jste zmrazil bazén u Slunečního vřídla. I to byla nehoda?“
„Ano,“ odpověděl Jyrki. „Pohádali jsme se s přáteli a…“
„Máme zápisy z vašich výpovědí,“ přerušil ho soudce. „Chcete tedy říct, že vaší moc neumíte ovládat?“
To nešlo vůbec dobře a Jyrki si to zřejmě uvědomoval také, protože sklonil hlavu. „Teprve se učím.“
„Můžete vyloučit, že se podobná nehoda stane znovu?“ Sevřelo se mi hrdlo.
„Ne,“ špitl Jyrki. „Nikomu bych neublížil, ne schválně, ale… nemůžu vyloučit, že se… tam u kmene. Byl někdo vážně zraněný?“
Soudcův pohled na chvíli změkl. „Ne, nebyl. Ale to nic nemění na faktu, že jste ohrozil bezpečí těch lidí, a to opakovaně. Jste vinen z….“
„Počkejte,“ zvolal Pasi. Soudce se ho chystal odbýt, ale on pokračoval. „Můžete ho zavřít, ale ničemu tím nepomůžete. Naopak. Když nebude v pohodě, ublíží někomu dalšímu a hlavně… umrzne. Jako Nea. Potřebuje učitele, ne vězení.“
Soudce na něj pohlédl. „Pane Pitkänene,“ oslovil ho příkře. Byla jsem si jistá, že mu uloží pokutu, ale on pokračoval jinak. „Znáte někoho, kdo tu ledovou moc ovládá natolik, že by dokázal panu Järvinenovi pomoct?“
Pasi zaváhal. „Někoho najdeme. Mezitím… dám na Jyrkiho pozor. Může žít u mě. V Hetce.“ Jyrki vykulil oči. „Pokud se stane nějaká nehoda, beru za ni zodpovědnost.“
Soudce se zatvářil nejistě. „Proč byste to dělal? Pan Järvinen se jasně vyjádřil, že vás nesnáší.“
Pasi se usmál. „Abych odčinil, co jsem provedl. Je mi to líto.“
Soudce se zmateně obrátil k Jyrkimu. „Pane Järvinene, máte na výběr. Buďto vás odsoudíme ke třem letům za obecné ohrožení, nebo soud přikáže, aby na vás pan Pitkänen dohlížel. Pokud někoho znovu ohrozíte nebo se pokusíte utéct, zatčeni budete oba. Máte deset dní na rozmyšlenou, vaše rozhodnutí doručte…“
„Ne. Jsem rozhodnutý. Všechno je lepší než vězení. Budu žít… u něj.“ Kývl k Pasimu, jako by jím opovrhoval, ale viděla jsem vděk v jeho očích. „Neuteču a přijmu trest, když někoho ohrozím.“
Soudce trochu zmateně kývl, ale zřejmě chtěl mít klid. „Dobře tedy. Pane Jyrki Järvinene, přikazuji vám po dobu pěti let žít u pana Pitkänena. Bez něj neopustíte Hetku mimo případné zaměstnání. Každou nepřítomnost v jeho domě delší den dvacet čtyři hodin musíte nahlásit místnímu soudu. Budeme vás hlídat formou namátkových kontrol. Zastavit vás může hlídka kdekoli v Joiseenu. Pokud se pokusíte přejít státní hranice, budete zatčen vy i pak Pitkänen. Pokud porušíte pravidla, budete zatčen a pak Pitkänen taktéž. Tyto podmínky vám zašleme písemně na adresu trvalého pobytu pana Pitkänena.“ Přestala jsem poslouchat. Tohle bylo možná ještě horší než vězení. Jak chce s takovým trestem začít nový život v Pieni? Hetka byla zatraceně daleko. Uvidím ho ještě někdy?
Když soud skončil, Jyrki ke mně přešel a smutně na mě pohlédl. „Promiň. Nenapadlo mě… nedošlo mi, že to… nedošlo mi, že jsem porušil zákon.“
„Ty vole,“ protočila jsem oči. „Postavil ses armádě. Víš, že jsi z toho vyvázl ještě dobře, že jo?“ Jyrki neochotně kývl. „Ale Hetka? Jak chceš…“
„Já nevím,“ povzdechl si. „Ale je to fakt ta lepší možnost než vězení. Navíc tak docela nemusím být tam, ale musím být s Pasim. Stejně nevím, jak to chtějí ohlídat. Asi mě nezastaví náhodní policajti.“
„Budeš muset být opatrný.“
„Já vím.“
Vyšli jsme před budovu soudu.„Chceš se projít do toho parku, kde jsme byli minule? Bylo to strašně hezký…“
„Musím být s ním. Odteď. Promiň, Auri. Já to ještě nějak vymyslím, asi neodjedeme dneska nebo…“ Ztichl, když se ze dveří vynořil známý muž. Vydal se za ním. Následovala jsem ho. Kývl ke mně
„To je moje kamarádka, Auri,“ představil mě. Pasi se usmál a natáhl ke mně ruku. Jeho stisk mi ji skoro rozdrtil. Když mě pustil, Jyrki si odkašlal. „Promiň. Nechtěl jsem, aby tě zatkli.“
„Přiznám se, že to moc nechápu,“ odpověděl mu Pasi. „Ale technicky vzato jsem tě unesl.“
Jyrki potřásl hlavou. „Já… když jsem zmrazil ten bazén, potřeboval jsem dokázat, že mám tu ledovou moc, aby… já nevím. Myslel jsem si, že mě pak nechají jít, když tomu nerozumějí?“
Pasi se usmál. Ten chlap byl fakt sympaťák. „To nemůžou. Spíš by tě zavřeli do blázince, ale po těch ledových střelách úplně nemůžou.“
„Děkuju,“ vydechl Jyrki. „Nevím, jak ti oplatit, co jsi pro mě udělal.“
Pasimu se zazubil. „Ona to zase taková oběť nebude. Doručuješ zboží, ne snad?“
„Jo, ale…“ Jyrki se zasmál. „Já… já můžu z Hetky. Je jen na mě, kolik práce si naberu, takže…“
„Technicky vzato tam skoro nemusíš být. A neboj se, že by tam někdo nějak často chodil. Kdo by šel dobrovolně do Hetky jenom proto, aby zkontroloval jednoho kluka, toho upřímně lituju.“
Jyrki se usmál a pevně ho objal. Trochu mě to překvapilo, ale koneckonců Pasi ho vážně zachránil. Ylův otec ho však od sebe odtáhl.
„Ale fakt to takhle dál nejde. Nechci skončit za mřížema, takže najdeme někoho, kdo ti pomůže to ovládat. Ještě nevím jak a koho, ale minimálně to zkusíme, jasný?“
„Jasný,“ kývl Jyrki. „Jenom… nevím, jak se teď dostaneme do Hetky. Půjčil jsem Tuivovi a Taimi spřežení. Vlastně… ironicky jedou taky do Hetky. Pak ti to vysvětlím. Každopádně, můžu zkusit poprosit piloty.“
Pasi zaváhal. „To by bylo asi nejlepší. Ale neboj, určitě nám dají čas se tam dostat.“
„Jyrki?“ ozvala jsem se tiše. Obrátil se ke mně. „Je nějaká možnost, že bych tě viděla dřív než za těch pět let?“
Uchechtl se. „Rozhodně, když budu doručovat. Navíc za mnou můžeš přijet. Nějak to vymyslíme.“ Přešel ke mně a objal mě. „Pojď s náma, jestli ti nevadí, že budeme mluvit hlavně o tom odjezdu do Hetky.“ Pohlédla jsem na Pasiho, ale on jen kývl. Alespoň líp poznám Ylova otce a budu ještě chvilku s Jyrkim. Jedním jsem si ale byla jistá. Ti dva se měli rádi. Dokážou spolu bydlet.